1. Günlük Hayatta Vektör = Yön + Büyüklük
Unutma:
Bir büyüklüğün vektörel olabilmesi için iki soruya cevap vermesi gerekir:
➡️ Ne kadar?
➡️ Hangi yöne?
2. Örneklerle Açıklamalar
🧍♂️ Yer Değiştirme
Sabah yürüyüşüne çıktın, 2 km kuzeye gittin.
-
Sadece mesafe: Skaler
-
Yön belirtilmişse: Vektörel (yer değiştirme)
🚗 Hız ve Yön
Bir araba 90 km/h doğuya gidiyor.
✅ Bu vektördür, çünkü yön + büyüklük içerir.
⛔ Sadece “90 km/h gidiyor” → Skalerdir (sürat)
🌬️ Rüzgar
Hava durumu: 25 km/h kuzeybatıdan rüzgar
✅ Yön + büyüklük → Vektör
➡️ Rüzgar sadece esmez, bir istikameti de vardır.
🏋️ Kuvvet Uygulama
Bir cisme 10 N yukarı doğru kuvvet uyguluyorsun.
✅ Yön belirtilirse: Vektör
⛔ Sadece “10 N kuvvet” dersen → Skaler bilgi olur, eksik kalır.
3. Vektörleri Gözlemleyebilmek
| Durum | Vektör mü? | Neden? |
|---|---|---|
| 🛗 Asansör yukarı çıkıyor | ✅ Evet | Yön + hız |
| 🏋️ Spor salonunda ağırlık kaldırmak | ✅ Evet | Kuvvetin yönü yukarı |
| 🌡️ Termometre 38°C gösteriyor | ❌ Hayır | Sadece büyüklük, yön yok |
| 🚦 Trafik kamerası: 88 km/h hız | ❌ Hayır | Yön belirtilmemiş, sadece skaler |
4. Analitik Düşün: Hayat Bir Vektördür
Hayatındaki birçok karar aslında bir vektöre benzer:
🧭 Karar vermek = Bir yöne hareket etmek
🔥 Motivasyon = Hareketin büyüklüğü
🎯 Hedefin yönü = Gittiğin istikamet
“Hangi yöne gittiğini bilmiyorsan, ne kadar hızlı gittiğinin önemi yok.”
5. Mini Alıştırmalar
🧩 Aşağıdaki durumlar vektörel mi, skaler mi? Düşün ve karar ver:
a) ✈️ Uçağın 800 km/h hızla batıya gitmesi
b) ❤️ Kalbin dakikada 72 kez atması
c) 🌬️ Rüzgarın kuzeyden esmesi
d) 🌡️ Termometrenin 20°C göstermesi